تعریف:

ارتریوسکلروز مسدود کننده عارضه ایست که بعلت ارتریوسکلروز شرائین بزرگ یا متوسط باعث تنگی یا انسداد شرائین تغذیه کننده اندامها می‌گردد و علائم و آثار آن ناشی از ایسکمی اندام است.

میزان شیوع
ارتریوسکلروز مسدود کننده مهمترین علت بیماری شرائین اندامها بعد از سن ۳۰ سالگی است. ابتلای اندام تحتانی بسیار شایع تر از اندام فوقانی است. در ۹۰ درصد بیماران گرفتار این عارضه شریان رانی سطحی دچار تنگی یا انسداد است. مناطق ائورتوایلیاک و پوپلیته دومین مواضع ابتلا بشمار می‌روند. ابتلای شریان رانی سطح و مناطق زیر دست آن در دهه ۷۰ عمر بیشترین شیوع را دارد لیکن ابتلای منطقه ائورتوایلیاک یک دهه زودتر شروع می شود. نسبت شیوع در مردان، خصوصا قبل از سن منوپوز، خیلی زیادتر از زنان و بمیزانی حدود ۹برابر است. بیماران دیابتی خیلی زیادتر و زودتر از افراد غیر دیابتی مبتلا می‌شوند. با این وجود میزان شیوع بیماری شریان رانی و پوپلیته در دیابتیک ها و غیر دیابتیک ها به یک اندازه است و تنها ابتلای شرائین بین زانو و قوزک در دیابتیک ها بیشتر است. در بیمارانی که عارضه محدود به منطقه ائورتوایلیاک است. غلظت کلسترول و لیپید کلی خون اکثرا زیاد است لیکن کمتر ممکن است به دیابت مبتلا باشند.
پاتولوژی
تنگی یا انسداد معمولا صورت منطقه ای دارد و اقدام به عمل جراحی بستگی به وجود این کیفیت منطقه ای عارضه دارد. با این وجود فرایند ارتریوسکلروز و تغییرات آن در نواحی بالادست و زیر دست منطقه انسداد وسعت زیادی دارد. هر چند به طور معمول ضایعات مولد تنگی و علائم بالینی در بالادست منطقه زانو قرار دارند لیکن میزان شیوع ابتلای شرائین زیر دست هم زیاد است (در بعضی گزارش ها تا ۴۵ درصد موارد) و این ابتلا با افزایش سن بروش تصاعدی زیاد می‌شود. از عروق پشت ساق پا بیش از همه شریان تی بیال خلفی مبتلا می‌شود. یک نوع ضایعه اختصاصي ارتریولها و پرو لیفراسیون اندوتلیوم کاپیلرها نیز بوسیله بعضی محققین اینگونه ضایعات را نیافته اند. در بیماران دیابتی دچار زخم های بدون درد، اگر نبض اندام وجود داشته باشد این زخم ها غالبا ناشی از نوروپاتی دیابت است و ربطی به بیماری عروق کوچک ندارد.